حکمت اوضاع نابسامان اقتصادی اهل علم چیست ؟

🧐چرا اوضاع مالی اهل علم خوب نیست؟

🔹 از امام (ع) پرسیدند: چرا #علماء از نظر #رزق وضعشان ضعیف است؟ فرمود «ألیس العقل رزقاً؟» 

🔸 شما دلتان می خواهد بساط عالَم بر ظلم باشد؟ کسی زحمت بکشد و درس بخواند هم عالم بشود و هم از آن طرف رایگان مال گیرش بیاید؟ این نیست که کسی که درس خوانده به او چیز دیگری بدهند! شما #عمر دادی، یک کالا و برلیانی گرفتی که با تو می آید و تو را هم همه جا حفظ می‌کند. آن بیچاره عمرش را داده #پول گیرش آمده و می‌گذارد و می‌رود. چرا «فلک به مردم نادان دهد زمام مراد!»

🔹مبادا اینها طلبه ای را بلرزاند. فرمود اگر خواستی خودت را بسنجی، با بازاری نسنج. خود را با متکاثر نسنج؛ تو "#کوثر داری، کوثر را با کوثر می‌سنجند؛ کوثر را که با تکاثر نمی‌سنجند. بله سرمایه‌دارها بر اساس (ألهاکم التکاثر) باید یکدیگر را با خودشان بسنجند؛ اما کوثر را با کوثر می‌سنجند. فرمود: اگر حوزه یا دانشگاه خواستند خودشان را بسنجند، باید با #شهداء بسنجند همین. با بازاری نسنجند.

🔸 فرمود آنجا که سخن از توزین و توزیع و ارزیابی است، «توزن دماء الشهداء و مداد العلماء»؛ این کوثرها را با هم می سنجند. آن مرکّب عالم با خون شهید؛ خون این شهید با مرکّب عالم؛ اینها هر دو کوثرند، کوثرها را با هم بسنجید. تازه گفتند در آن کوثر، مداد عالم #افضل است، یا لااقل معادل است.

 

📚 خطبه‌های نماز جمعه آیة الله #جوادی_آملی (حفظه الله) ۱۳۸۰/۳/۴

#طریق_العلما

#سلوک_حقیقی

🔻اگه بنظرت برای دیگران هم مفیده، براشون بفرست🔻

دعای ویژه ولادت امام حسین علیه السلام

دقیق بخوانید و نشر دهید ✅

💢 آیا میدانستید برای ولادت امام حسین (علیه السلام) دعایی وارد شده که توصیه به قرائت در روز ولادت حضرت شده است ؟

 

برای سوم شعبان اعمالی وارد شده است از جمله دعای منقول از امام حسن عسکری (علیه السلام ): 

اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ الْمَوْلُودِ فِی هَذَا الْیَوْمِ الْمَوْعُودِ بِشَهَادَتِهِ قَبْلَ اسْتِهْلاَلِهِ وَ وِلاَدَتِهِ‏ بَکَتْهُ السَّمَاءُ وَ مَنْ فِیهَا وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ عَلَیْهَا وَ لَمَّا یَطَأْ (یُطَأْ) لاَبَتَیْهَا قَتِیلِ الْعَبْرَةِ وَ سَیِّدِ الْأُسْرَةِ الْمَمْدُودِ بِالنُّصْرَةِ یَوْمَ الْکَرَّةِ الْمُعَوَّضِ مِنْ قَتْلِهِ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ نَسْلِهِ وَ الشِّفَاءَ فِی تُرْبَتِهِ وَ الْفَوْزَ مَعَهُ فِی أَوْبَتِهِ‏ وَ الْأَوْصِیَاءَ مِنْ عِتْرَتِهِ بَعْدَ قَائِمِهِمْ وَ غَیْبَتِهِ حَتَّى یُدْرِکُوا الْأَوْتَارَ وَ یَثْأَرُوا الثَّارَ وَ یُرْضُوا الْجَبَّارَ وَ یَکُونُوا خَیْرَ أَنْصَارٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِمْ مَعَ اخْتِلاَفِ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ اللَّهُمَّ فَبِحَقِّهِمْ إِلَیْکَ أَتَوَسَّلُ وَ أَسْأَلُ سُؤَالَ مُقْتَرِفٍ مُعْتَرِفٍ مُسِی‏ءٍ إِلَى نَفْسِهِ مِمَّا فَرَّطَ فِی یَوْمِهِ وَ أَمْسِهِ‏ یَسْأَلُکَ الْعِصْمَةَ إِلَى مَحَلِّ رَمْسِهِ‏ اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ عِتْرَتِهِ وَ احْشُرْنَا فِی زُمْرَتِهِ وَ بَوِّئْنَا مَعَهُ دَارَ الْکَرَامَةِ وَ مَحَلَّ الْإِقَامَةِ اللَّهُمَّ وَ کَمَا أَکْرَمْتَنَا بِمَعْرِفَتِهِ فَأَکْرِمْنَا بِزُلْفَتِهِ وَ ارْزُقْنَا مُرَافَقَتَهُ وَ سَابِقَتَهُ‏ وَ اجْعَلْنَا مِمَّنْ یُسَلِّمُ لِأَمْرِهِ وَ یُکْثِرُ الصَّلاَةَ عَلَیْهِ عِنْدَ ذِکْرِهِ‏ وَ عَلَى جَمِیعِ أَوْصِیَائِهِ وَ أَهْلِ أَصْفِیَائِهِ الْمَمْدُودِینَ مِنْکَ بِالْعَدَدِ الاِثْنَیْ عَشَرَ النُّجُومِ الزُّهَرِ وَ الْحُجَجِ عَلَى جَمِیعِ الْبَشَرِ اللَّهُمَّ وَ هَبْ لَنَا فِی هَذَا الْیَوْمِ خَیْرَ مَوْهِبَةٍ وَ أَنْجِحْ لَنَا فِیهِ کُلَّ طَلِبَةٍ کَمَا وَهَبْتَ الْحُسَیْنَ لِمُحَمَّدٍ جَدِّهِ‏ وَ عَاذَ فُطْرُسُ بِمَهْدِهِ فَنَحْنُ عَائِذُونَ بِقَبْرِهِ مِنْ بَعْدِهِ نَشْهَدُ تُرْبَتَهُ وَ نَنْتَظِرُ أَوْبَتَهُ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ‏.

📚اقبال الاعمال ص۶۸۹ / مفاتیح الجنان ص۱۶۴

💢چند فراز از این دعا قابل توجه است : 

۱- امام حسین (علیه‌السلام) شهید موعود است

الْمَوْعُودِ بِشَهَادَتِهِ قَبْلَ اسْتِهْلاَلِهِ وَ وِلاَدَتِهِ‏ ، و در قرآن در جریان توبه حضرت آدم ذیل آیه فَتَلَقَّى‌ آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ فـَتابَ عـَلَیْهِ ، مصیبت حضرت برای آدم ابوالبشر خوانده شده و به برکت اشک بر حضرت توبه او پذیرفته شده است .

۲- اهل آسمان زمین بر حضرت گریستند

بَکَتْهُ السَّمَاءُ وَ مَنْ فِیهَا وَ الْأَرْضُ وَ مَنْ عَلَیْهَا ، به تعبیر نیز: 

ای در غم تو ارض و سـما خـون گریسته

 ماهی به آب و وحش به هامون گریسته

۳- امام حسین(علیه‌السلام) کشته اشک است

قَتِیلِ الْعَبْرَةِ ... در روایت آمده است که اشک بر سیدالشهدا(علیه‌السلام) اجر رسالت است .

۴- عوض شهادت تدام امامت در نسل حضرت و شفا در تربت و رجعت در زمان ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)

الْمُعَوَّضِ مِنْ قَتْلِهِ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ نَسْلِهِ وَ الشِّفَاءَ فِی تُرْبَتِهِ وَ الْفَوْزَ مَعَهُ فِی أَوْبَتِهِ‏ وَ الْأَوْصِیَاءَ مِنْ عِتْرَتِهِ بَعْدَ قَائِمِهِمْ ، آنقدر این شهادت در محضر خداوند عظیم است که به عوض آن ۹ امام شیعه در نسل حضرت قرار داده شد .

#ولادت_امام_حسین

🔻اگه بنظرت برای دیگران هم مفیده، براشون بفرست🔻

عُنوانُ‌صَحیفَةِالمُؤمِنِ‌...

سلام رفیق

 

تاحالا دقت کردی هر کارنامه ای سرلوحه و سربرگ میخواد؟ و اگه اون سربرگ وجود نداشته باشه اساسا اون کارنامه بی اعتبار میشه

 

حالا میخوای بدونی سرلوحه کارنامه مومنین چیه؟

 

پس روایت نورانی زیر رو که از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) هستش با دقت بالا بخون.

 

عُنوانُ صحیفةِ المؤمنِ حُبُّ علیِّ بنِ أبی طالبٍ . [کنز العمّال : 32900 ]

 

پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند : سرلوحه کارنامه مؤمن، دوستى على بن ابى طالب است.

ترتیب رنج‏ هایى که بر حضرت زهرا (علیها السلام) فرود آمد

سوال

می‏دانیم که پس از رحلت جانسوز پیامبر (صلى الله علیه وآله)، رنج‏ها و مصیبت‏ هایى جانکاه، همچون غصب خلافت، مصادره فدک، شکستن دنده و آزردن پهلو بر دخترش حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) از سوى غاصبان وارد آمد، اینک پرسش این است که ترتیب این رویدادهاى غمبار چگونه بود و حضور و خطبه معروف آن بانوى بزرگ در مسجد پیامبر (صلى الله علیه وآله) پس از فرود کدامین مصیبت بود؟

 

جواب آیت الله العظمی روحانی (قده)

باسمه جلت اسمائه‏

نخست خلافت غصب شد، آن‏گاه فدک را گرفتند و پس از آن، شکستن دنده و آزردن پهلو پیش آمد و خطبه معروف حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) در مسجد پدرش پیامبر (صلى الله علیه وآله) پس از این زنجیره رنج‏ها و مصیبت‏ها بود.

 

 

«وَالسَّلامُ عَلی مَنِ إتّبَعَ الهُدَی»

 

📚آشنایی با کتاب حلیه المتقین روان

بخشی از پیشگفتار بازنویس درباره ویژگی های کتاب شریف حلیه المتقین روان

 

سبک زندگی برتر

 

به یقین کتاب حلیه المتقین، ازجمله بهترین و جامع ترین منابع فارسی در زمینه

به جهت حفظ امانت، تذکر این نکته لازم است:

گرچه در این کتاب تعداد و ترتیب باب ها و فصل ها رعایت شده و لی تمام عبارات مرحوم علامه تغییر کرده و به عبارات فارسی روان امروزی تبدیل شده است.

الفاظ نامانوس (مانند: معوذتین، خوان، رهبانیت، میل، ذراع، صاع و...) به معادل آن تبدیل شده و اصطلاحاتی که نیازمند توضیح بوده اند در پاورقی توضیح داده شده است.

برای آسان شدن دسترسی به مطالب، از دسته بندی درون فصلی استفاده شده و این کار موجب تغییر در ترتیب چینش روایات هر فصل شده است.

روایاتی که دارای تکرار محتوایی بوده اند حذف شده و قسمت های نامربوط به بحث از روایت های طولانی تقطیع شده است. به ندرت برخی روایات مرتبط با بحث نیز افزوده شده اند.

روایات مربوط به برخی سنت های متروک که در جامعه فعلی به آنها عمل نمیشود (مانند: ختنه بانوان، سوراخ کردن گوش پسران و بسیاری از آداب مربوط به حیوانات) حذف شده اند.

مطالبی که ریشه در مسائل فقهی داشته و نظر فقها در آن مختلف بوده است، ذکر نشده یا به اختلافی بودن آن تذکر داده شده است.

برای ترجمه صحیح و شیوای روایات در بعضی بحث ها به کتابهای متعددی مراجعه شده تا مقصود حقیقی معصومین (علیهم السلام) به زبان فارسی روان بیان شود اما متن عربی روایات نیز در پاورقی ذکر شده تا َآشنایان به ادبیات عرب بتوانند از لطافت کلام معصوم بهره ببرند.

روی ترجمه روایات دقت فراوانی صورت گرفته تا معنای کلام حضرات معصومین (علیهم السلام) به صورت صحیح منعکس شود و توضیحات تکمیلی و مطالبی که خود علامه فرموده اند، داخل قلاب [] مطرح شده است.

برای آشنایی با مطالب مرتبط، در آخر برخی از روایات ارجاعات درون متنی ذکر شده که شما را با قسمت های همسو با آن روایت منتقل میکند.

آخر برخی فصل ها تعدادی ارجاعات برون متنی نیز وجود دارد که شما را با منابع و کتاب هایی آشنا میکند که باب یا فصلی درباره آن موضوع دارند.

 

 

«وَالسَّلامُ عَلی مَنِ إتّبَعَ الهُدَی»

تفسیر سوره یس - جلسه سوم

تفسیر سوره یس - جلسه سوم

به بیان و بنان آیت الله العظمی وحید خراسانی «مدظله‌العالی»

لینک فایل تصویری جلسه تفسیر

 

مقتضای قاعده، از جهت فنی این است که در ورود در هر علمی، موضوع آن علم و غایت آن علم و مرتبه‌ی علم باید معین بشود؛ لذا ما طبق این قاعده، مقدمةً، قبل از ورود در سوره، موضوع علم تفسیر را باید بشناسیم و غایت علم را هم بفهمیم و مرتبه‌ی علم را هم بدانیم.
موضوع هر فنی، تعیینش از اصحاب آن فن است؛ مثلا موضوع علم نحو که غرض از این علم، صیانت لسان است از خطأ در مقال، قهرا باید تعیین موضوع، از ناحیه‌ی اصحاب فن بشود که کلمه و کلام است. همچنین موضوع در علم منطق که صیانت فکر است، باید از طرف مناطقه معین بشود.
در این علم، موضوع، راه تعیینش فقط خدا است و مبلِّغ این کتاب و مبیِّن این کتاب؛ لذا طبق برهان متناسب با فن، ما تعریف موضوع را، اول از خدا گرفتیم، بعد از مبلِّغ قرآن. این سیر علمی و فنی بحث است؛ چون این تفسیر برای عموم نیست، مخصوص به کسانی است که نکات علمی و دقائق فنی را متوجه باشند.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین وصلی الله علی سیدنا محمد وآله الطاهرین سیما بقیة الله فى الارضین واللعن علی اعدائهم الى یوم الدین
مقتضای قاعده، از جهت فنی این است که در ورود در هر علمی، موضوع آن علم و غایت آن علم و مرتبه‌ی علم باید معین بشود؛ لذا ما طبق این قاعده، مقدمةً، قبل از ورود در سوره، موضوع علم تفسیر را باید بشناسیم و غایت علم را هم بفهمیم و مرتبه‌ی علم را هم بدانیم.
موضوع هر فنی، تعیینش از اصحاب آن فن است؛ مثلا موضوع علم نحو که غرض از این علم، صیانت لسان است از خطأ در مقال، قهرا باید تعیین موضوع، از ناحیه‌ی اصحاب فن بشود که کلمه و کلام است. همچنین موضوع در علم منطق که صیانت فکر است، باید از طرف مناطقه معین بشود.
در این علم، موضوع، راه تعیینش فقط خدا است و مبلِّغ این کتاب و مبیِّن این کتاب؛ لذا طبق برهان متناسب با فن، ما تعریف موضوع را، اول از خدا گرفتیم، بعد از مبلِّغ قرآن. این سیر علمی و فنی بحث است؛ چون این تفسیر برای عموم نیست، مخصوص به کسانی است که نکات علمی و دقائق فنی را متوجه باشند.
در بیان مبلِّغ قرآن، به این جمله منتهی شد که «من طلب العلم من غیره أضلّه الله». این جمله باز، محتاج به تفسیر است و شرح است. این تعبیر، هم در نبوی است، هم در علوی. البته نحوه‌ی تعبیر در نبوی، با نحوه‌ی تعبیر در علوی فرق می‌کند. متن کلام لازم است؛ چون عنایت در خود کلمات اهل بیت است.
در کلام رسول این چنین است: «من طلب العلم من غیره أضلّه الله»؛ کسی که علم را از غیر قرآن طلب کند، خدا او را گمراه می‌کند.
در کلام علوی، عنوان هدی است؛ «من طلب الهدی» از غیر این کتاب «اضله الله». این جمله بسیار مهم است و محتاج به بیان.
در قرآن، خوب دقت کنید، در موارد عدیده، تعبیر این است: «یضل من یشاء»، «یهدی من یشاء». موضوع هدایت و ضلال و اضلال، «من یشاء» است. این جمله در آیاتی از قرآن است.
جمله‌هایی که در قرآن باز، متعدد بیان می‌شود، نکته‌هایی دارد که ان شاءالله بعد، در خلال سوره، بعضی از این نکات را تعرض می‌کنیم. خود تکرار مطلب که هدایت، ضلالت وابسته به مشیت است، این بسیار مهم است؛ یعنی قضیه به قدری مهم است که عنایت خاصه، به این مطلب، متوجه است. منتها شبهه‌ای که هست این است: اگر «یهدی من یشاء» و «یضل من یشاء»، پس ما چه کاره‌ایم؟ بازخواست یعنی چه؟
هر مجملی بیان شده و هر مبهمی، در خود قرآن، رفع ابهام شده. آن «من یشاء»، در آیات دیگر معین شده.
اولا: اهمیت این اضلال را خدا بیان کرده؛ و باز مهم این است که از سوره‌ی ابراهیم تا سوره‌ی مزمل ـ‌از کجا تا کجا! اینها آن لطائف مطلب است‌ـ‌ روی این جمله، به یک بیان عنایت شده؛ «من یضلل الله فما له من هاد». خود جمله، از آن سوره، تا این سوره، با این شدت! کسی را که خدا گمراه کند «ما له من هاد». معنی این جمله این است: اگر اولین و آخرین دست به دست بدهند، دیگر هدایت میسر نیست. پس امر بسیار مهم است.
جای دیگری تعبیر فرق کرده. همین موضوع است، بعد محمول این است: «لا هادی له». مدلول هر دو یکی می‌شود، ولی در قرآن در هر عبارتی نکته‌ای است.
نتیجه این است که اضلال اهمیتش در این حد است و موضوع این اضلال هم، «من یشاء» است؛ کسی است که مشیت خدا به اضلال او تعلق بگیرد. آن ذات قدوسی که رحمان است، رحیم است، لطیف است بعباده، چه جور تعلق می‌گیرد مشیتش به گمراه کردن انسانی؟! این است آن امر مهم!
بعد خود او بیان می‌کند که این «من یشاء» کیست؛ «ویضل الله الظالمین ویفعل الله ما یشاء». عقده را خودش حل می‌کند. جواب اشکال را خود خدا می‌دهد. او گمراه نمی‌کند ابتداءً؛ کار او هدایت است، لیس الا؛ ولی وقتی آن هدایت رسید و به آن هدایت ظلم شد، آن وقت است که سزای این ظالم، اضلال است. هر ظلمی جزائی دارد. این است که بحث تفسیر قرآن، هر جمله‌ایش، بابی از علم را باز می‌کند. هر ظلمی، جزای متناسب با آن ظلم را دارد؛ چون نظام، نظام حکمت است. وقتی نظام، نظام حکمت بود…به قدری مطلب دقیق است! منتها جای تأسف این است که ما نفهمیدیم در قرآن چه خبر است!
«ونضع الموازین القسط». این دستگاهی است که، در سوره‌ی الرحمن مطالعه کنید. «والسماء رفعها ووضع المیزان». این میزان این است که هر چیزی، بلا استثناء، مقدّرٌ بقَدَر و موزونٌ بوزن. هر فکری، هر عملی، تمام اینها بر وزن معین است، هم خود آن جوهر، هم ما یترتب علیه. جواهر عالم, محکوم به این حکم است. اعراض, محکوم به این حکم است. افکار, محکوم به این حکم است. اعمال, محکوم به این حکم است.
اگر ظلم بشود حتی در قیراطی به مال کسی- اینها را خوب بفهمید، بعد هم به بقیه بفهمانید سیر بحث را- خاصیت ظلم این است: شهیدی که در راه پیغمبر کشته بشود، اول قطره خونش که می‌ریزد تمام گناهان شسته می‌شود، الا یک گناه و آن گناه حق الناس است. یک درهم مال مردم، خون شهید آن را نمی‌شوید. حساب عدل و ظلم، در درگاه او این است. آن وقت اگر ظلم به یک درهمی، از مال کسی، اثرش این است، ظلم به کتاب الله اثرش چیست؟!
این است معنای این حدیث: «من طلب العلم من غیره اضله الله».
سرّش این است: خدا, آن نور اعظم را ـ‌که ان شاءالله این بحث را ما در «والقرآن الحکیم» خواهیم مفصل بحث کرد و الآن در حد موضوع علم بحث می‌کنیم‌ـ وقتی چنین کتابی، خدا، به وسیله چنین مختاری، فرستاد برای این که بشر را به منتها درجه‌ی کمال علمی برساند، «کتاب أنزلناه إلیک لتخرج الناس من الظلمات إلی النور». وقتی چنین کتابی آمد و بعد این کتاب را گذاشتی، کتاب زید و عمرو را بر او مقدم کردی، ظلم است یا نیست؟ قضیه بین نفی و اثبات است. گمشده‌ی مبدأ و معاد را، در کتاب ارسطو می‌جویی؟ در اشراق شیخ اشراق و افلاطون می‌طلبی؟ یا گمشده‌ی معرفت را در کتاب خدا؟! وقتی چنین شد، دو دو تا چهار تا، «و یضل الله الظالمین و یفعل الله ما یشاء».
آن وقت نتیجه این می‌شود: متفلسف‌ها که طرف اعتنا نیستند؛ آنهایی که به مخ فلسفه، در دنیا رسیده‌اند، آنها می‌فهمند که بوعلی کیست و بعد نقش صور ملتثمه در ذات، در علم باری، از بوعلی چیست. آن وقت می‌رسند به معنای این حدیث که «من طلب العلم من غیر القرآن أضله الله». این است نتیجه‌ی درک این جمله.
این است که قرآن، بر هر کتابی، برای معرفت، برای هدایت، باید مقدم بشود. ظلم این است که آن کتب فلان و فلان را میزان کنی، قرآن را به او بسنجی. این ظلم است. عدل این است که قرآن را میزان کنی, افکار عالمیان را به قرآن بسنجی. اگر آن شدی، گمراهی، برو برگرد ندارد؛ «فما له من هاد». اگر این بشوی، آن وقت به کجا می‌رسی؟ جایی که «الذین جاهدوا فینا»، «الذین جاهدو فینا لنهدینهم سبلنا».
پس نتیجه این شد: علم در کلام نبی ـ‌خوب باید دقت کنیدـ هدایت در کلام وصی هر دو منحصر است در قرآن. طلب علم از غیر قرآن، اضلال خدا است. طلب هدایت، از غیر قرآن، اضلال خدا است. کسی را هم که خدا گمراه کند، «فما له من هاد». خدا هم گمراه کردنش، نتیجه‌ی این ظلم اعظم است. این حساب این مطلب.
بحث ما در معرفتِ موضوع، رسید به کلام امیر المؤمنین؛ چون وعده‌ی ما این بود، تعریف موضوع از خدا، از پیغمبر، سوم: آن کسی که مفسر قرآن است؛ چهارمی هم در کار نیست. مطلب دیگر ختم می‌شود. عبارت را طرح می‌کنیم تا درس بعد. فقط سه جمله را اشاره می‌کنم، آن هم به شرح نمی‌رسم. یک جمله‌اش این است که قرآن بحری است «لا یدرک قعره»؛ قرآن دریایی است، ولی این دریا، قعرش درک شدنی نیست؛ یعنی چه اولا بحر است؟ یعنی چه قعرش لا یدرک؟ ان شاءالله در بحث بعد.

تفسیر سوره یس - جلسه دوم

تفسیر سوره یس - جلسه دوم

به بیان و بنان آیت الله العظمی وحید خراسانی «مدظله‌العالی»

لینک فایل تصویری جلسه تفسیر

قبل از شروع، سؤالاتی شده، کاشف از این است که عده‌ای در مقام تحقیق اند. اما مطلب این است: در این بحث هم مباحثه لازم است ـ ‌چون بحث ساده‌ای نیست‌ـ و هم جواب سؤالات در خلال بحث به تدریج باید روشن بشود.
امر دوم، بیان امتیاز این علم است. از این علم، تعبیر می‌شود به علم تفسیر، تفسیر قرآن. ان شاءالله روشن خواهد شد که خود این جمله هم مورد بحث است؛ یعنی عنوان تفسیر، برای همه‌ی اهل تفسیر باید معلوم بشود: صحیح است یا نه؟
اما امتیاز این علم:
مزیت هر علمی، نسبت به علم دیگر، به سه امر است.
علوم در جامع علم، یعنی انکشاف حقیقت، مشترک اند. هر یک متخصص به خصوصیتی هستند. این علم متخصص به چه خصوصیتی است؟ این مورد کلام است در امر دوم.
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین وصلی الله علی سیدنا محمد وآله الطاهرین سیما بقیة الله فى الارضین واللعن علی اعدائهم الى یوم الدین
قبل از شروع، سؤالاتی شده، کاشف از این است که عده‌ای در مقام تحقیق اند. اما مطلب این است: در این بحث هم مباحثه لازم است ـ ‌چون بحث ساده‌ای نیست‌ـ و هم جواب سؤالات در خلال بحث به تدریج باید روشن بشود.
امر دوم، بیان امتیاز این علم است. از این علم، تعبیر می‌شود به علم تفسیر، تفسیر قرآن. ان شاءالله روشن خواهد شد که خود این جمله هم مورد بحث است؛ یعنی عنوان تفسیر، برای همه‌ی اهل تفسیر باید معلوم بشود: صحیح است یا نه؟
اما امتیاز این علم:
مزیت هر علمی، نسبت به علم دیگر، به سه امر است. علوم در جامع علم، یعنی انکشاف حقیقت، مشترک اند. هر یک متخصص به خصوصیتی هستند. این علم متخصص به چه خصوصیتی است؟ این مورد کلام است در امر دوم.
امتیاز از جهت موضوع است، بالنسبه به هر علم دیگری. در هر علمی قضایایی تشکیل می‌شود. این قضایا محمولی دارد و موضوعی. جامع بین موضوعاتِ قضایا، می‌شود موضوع علم. لامحاله امتیاز علوم، در درجه اول به موضوعات است؛ قهرا هر موضوعی، به هر مرتبه‌ای که از شرف، عظمت، متحمل است، به همان مرتبه، آن علم را شرف می‌دهد.
امتیاز دوم، به امتیاز مبانیِ در حمل آن محمولات است، بر آن موضوعات. مبادی تصدیق قضایا ممیز علوم می‌شود.
مرحله سوم، غایت علم است؛ ما یترتب علی العلم.
این جهت باید دقت بشود: در علم دو خصوصیت است:
یک خصوصیت، موضوعیتی است که در خود علم است؛ العلم بما هو علم، کمال. این خصوصیت، می‌شود خصوصیت موضوعی.
خصوصیت دوم، طریقیت علوم است.
هر علمی جهت موضوعی دارد و جهت طریقی. عالم به آن علم، آن کسی است که همه‌ی این دقائق را بفهمد و مستولی بر این جهات بشود: هم موضوع، هم مبادی، هم جهت موضوعی علم، هم جهت طریقی.
جهت موضوعیت این است که علم، مطلوب هر فطرت انسانی است و این امری است بدیهی. جهت طریقی، آن ثمری است که بر علم مترتب می‌شود؛ مثلا علم قواعد صرف و نحو، غایت و ثمرش در این حد است که زبان را حفظ می‌کند از خطأ در مقال؛ قهرا از این حد دیگر تجاوز هرگز نمی‌شود. امتیاز علمی که لسان را از غلط در لفظ حفظ کند، با آن علمی که فکر را از خطا حفظ کند، قهرا امتیاز، به قدر امتیازِ دو غایت و دو ثمره می‌شود. این حدش این است که زبان را نگه می‌دارد؛ زبان آلتی است جسمانی. اما آن علم فکر را از خطا صیانت می‌کند و آن جوهره انسانیت است؛ «دعامة الإنسان العقل». این است راه امتیاز علوم.
این مقدمه که روشن شد، این علم موضوعش چیست؟ موضوع این علم، قرآن است. جفّ القلم دیگر! کلَّ البیان! این تلفظش سهل است! الآن خود من، دیگر تحمل مطلب را ندارم. ما شنیده‌ایم قرآن. قرآن. اما کیست که بفهمد: ما هو القرآن؟! ان شاءالله وارد تفسیر سوره که شدیم، در «والقرآن الحکیم» خواهیم گفت قسمتی را، آن اندازه که میسر بشود. اما اینجا، از جهت تمامیت بحث لازم است.
قرآن را کی باید تعریف کند؟ خود این اول کلام است. ممکن نیست تعریف قرآن الا از صاحب قرآن. اوست که می‌تواند تعریف کند. مرجع در این که موضوع را بشناسیم، سه مرجع است؛ دیگر رابع ندارد؛ یعنی میلیاردها ابن سینا، اینجا که برسد، محو اند، نابود اند. فقط معرف قرآن سه مقام است: مقام اول، مقام الوهیت است. تنزیلٌ، تنزیلٌ. تنزیل، مبدأ نزول می‌خواهد. آن منزِّل باید تعریف کند که تنزیل چیست! این است که شناخت قرآن میسر نیست الا به این روش.
اما بیان خود حضرت حق -سبحانه و تعالی- جلت عظمته وجل کلامه، خود جمله اصلا محیر العقول است: «الله نزّل أحسن الحدیث». خوب بفهمید و بعد هم به دیگران، آنهایی که اهلش اند، بفهمانند.
«اللهُ»، جمله, مصدَّر است به لفظ «الله».
در قرآن دقائق الی ما شاء الله است. جمله‌هایی که شروع می‌شود، دقت کنید. تارة جمله مصدَّر است به اسماء صفات؛ تارة مصدَّر است به اسم ذات. در تصدیر جُمَل به اسماء صفات، با اسم ذات، نکته‌هایی است. در اینجا که مقام تعریف قرآن است، جمله مصدَّر است به اسم ذات. آن هم، اسمی که آن اسم از بین همه‌ی اسماء، مختص است. اختصاص این اسم این است که اسلام از هیچ کس قبول نمی‌شود الا به این که نفی، منضم بشود به اثبات؛ اثبات هم ختم بشود به لفظ «الله»؛ لذا لا اله الا الرحمن، لا یفید. لا اله الا الرحیم، اثر ندارد. همه‌ی اسماء جمع بشود، آن اثر که دخول در اسلام است، مرتب نمی‌شود الا به «الله». و از اینجا باید فهمید، در این لفظ چه خبر است! باز شرح لفظ «الله» برای موقع خودش.
مصدَّر است جمله به «الله» که اسم ذات است و جامع جمیع اسماء حسنی است.
بعد فعل چیست؟ «نزَّل».
متعلق فعل چیست؟ «أحسن الحدیث».
«حُسن» باز بحثی دارد که خود حسن چیست؟ حسنِ هر چیزی به چیست؟ این است که کو کسی که بفهمد قرآن چیست؟! «حُسن» وقتی متعلق بشود به امر مادی، می‌شود یوسف. وقتی متعلق بشود به امر نفسانی، یعنی آن «حُسن» از صورت بگذرد، به سیرت برسد، او می‌شود انسان کامل. انسان کامل، کمالش فقط به این «حُسن» است. حالا مهم این است، این «حُسن»، اگر «أحسن» بشود، آن هم «أحسن» در کلام خدا، قهرا باید دید متعلق به چه مرتبه‌ای از کمال است!
«الله نزل أحسن الحدیث». این قرآن است، به تعریف خدا.
نتیجه این می‌شود: حدیث تمام ملائکه‌ی مقربین، در مقابل قرآن، تحت الشعاع است. حدیث تمام انبیا و مرسلین، در مقابل قرآن، تحت الشعاع است؛ چرا؟ چون به قول مطلق فرموده: «أحسن الحدیث». اگر حدیثی از این حدیث أحسن بود، محال بود اطلاق کلمه «أحسن الحدیث»، به قول مطلق، بر این کتاب.
این موضوع علمی است که ما الآن در آن بحث می‌خواهیم بکنیم، به تعریف معرِّف اول.
معرِّف دوم:
چون خود متن کلام دقائقی دارد، این است که باید متن را خواند. معرِّف دوم، شخص اول عالم است و او پیغمبر خاتم است. آن هم باز خصوصیات روایت را، آنها که اهل درایت حدیث اند، دقت کنند.
پیغمبر إعلان خطر کرد…کسی که عالم به هم بخورد، دل او تکان نمی‌خورد، خاتم این است! اگر جایی إعلان خطر کند، باید دید چقدر مطلب مهم است، بعد رفع آن خطر چقدر مهم است. إعلان خطری که کرد، فرمود: بعد از من فتنه‌ها برای این امت است.
خود این کلمه معجزه است، اگر کسی احاطه داشته باشد، از روز رحلت پیغمبر، فتن را حساب کند، در تمام ادوار تاریخ، آن وقت می‌فهمد چه خبر است!
بعد که فرمود: فتن برای این امت است ، قلب‌ها همه لرزید که چه پیش خواهد آمد و چه باید کرد؟ گفتند راه چاره چیست؟ مخرج از فتن چیست؟ فرمود: «کتاب الله العزیز»؛ آنچه که از هر فتنه‌ای، این امت را بیرون می‌آورد، «کتاب الله العزیز» است.
باز شرح هر کلمه‌ای بیشتر از توسعه وقت است.
:«الذی لا یأتیه الباطل من بین یدیه ولا من خلفه تنزیل من حکیم حمید»
اولا «کتاب الله». بعد توصیف به «عزیز»، بعد وصف است. بعد از این وصف «لا یأتیه الباطل من بین یدیه ولا من خلفه».
وصف بعد که ختم کلام است، «تنزیلٌ…»؛ تنزُّل علم ربوبی است آن هم از چه مقامی! دو لفظ به کار برده شده: یکی «حکیم»؛ یکی «حمید». باز در هر لفظی بحثی است.
این تنزیلی است که از حکمت نامتناهی حکیم علی الاطلاق است. این تنزیل از همان حمیدی است که صاحب و مبدأ «الحمد الله رب العالمین» است.
این است قرآن به تعریف مقام دوم!
آنچه که کمرشکن است، برای همه بزرگان عالم، این جمله است: «من ابتغی العلم فی غیره أضله الله».
بیدارید یا خواب؟! «من ابتغی العلم…»، به طور عام، هر کس، ارسطوها، افلاطون‌ها، فارابی‌ها، هر کس طلب کند علم را در غیر این کتاب، خدا او را گمراه خواهد کرد! و معجزه کبری در این جمله است، اگر حالی داشتیم، جلسه بعد.

تفسیر سوره یس - جلسه اول

 تفسیر سوره یس - جلسه اول

به بیان و بنان آیت الله العظمی وحید خراسانی «مدظله‌العالی»

لینک فایل تصویری جلسه تفسیر

.

در هر کاری، آن کارگر باید بصیرت بر آن کار داشته باشد. شرط ورود در هر کاری بصیرت است. «علی بصیرة من أمری».

أهم امور قرآن است. ورود در بحث قرآن، بصیرت خاصی می‌خواهد. شروع ما در بحث قرآن، از سوره‌ی مبارکه‌ی یس است. سرّ اینکه ابتدا کردیم به «یس»، در خلال این بحث روشن می‌شود.
اولا: مستند مطالب باید ریشه از وحی داشته باشد، بالاخص در قرآن؛ «لا یمسه الا المطهرون».ما قرآن را نشناختیم!
ابتداء به این سوره که کردیم از جهت روایاتی است که وارد شده است، و روایات مشتمل بر مطالب دقیقه است که هر جمله‌ای محتاج به بحث است.
روایتی که صدوق اعلی الله مقامه نقل می‌کند و ما یک قسمتی را از این روایت بیان می‌کنیم:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد لله رب العالمین وصلی الله علی سیدنا محمد وآله الطاهرین سیما بقیة الله فى الارضین واللعن علی اعدائهم الى یوم الدین
در هر کاری، آن کارگر باید بصیرت بر آن کار داشته باشد. شرط ورود در هر کاری بصیرت است. «علی بصیرة من أمری».
أهم امور قرآن است. ورود در بحث قرآن، بصیرت خاصی می‌خواهد. شروع ما در بحث قرآن، از سوره‌ی مبارکه‌ی یس است. سرّ اینکه ابتدا کردیم به «یس»، در خلال این بحث روشن می‌شود.
اولا: مستند مطالب باید ریشه از وحی داشته باشد، بالاخص در قرآن؛ «لا یمسه الا المطهرون».ما قرآن را نشناختیم!
ابتداء به این سوره که کردیم از جهت روایاتی است که وارد شده است، و روایات مشتمل بر مطالب دقیقه است که هر جمله‌ای محتاج به بحث است.
روایتی که صدوق اعلی الله مقامه نقل می‌کند و ما یک قسمتی را از این روایت بیان می‌کنیم:
این سوره، سوره‌ای است که اگر کسی در روز بخواند، آن روز «من المحفوظین والمرزوقین» است. خوب دقت کنید! حفظ و رزق، اثر این سوره است در روز. اگر در شب قرائت کند، خدا هزار ملک می‌فرستد، تا او را حفظ کنند از کل شیطان رجیم و از هر آفتی. خاصیت روزِ سوره امری است، خاصیت شب امری. اگر در آن روز یا شب بمیرد، مرگ این شخص چگونه است؟ اگر بمیرد، خدا سی هزار ملک برای غسل او می‌فرستد؛ سی هزار ملک در نماز بر جنازه‌ی او حاضر می‌شوند و این سی هزار ملک دیگر برنمی‌گردند؛ در قبر تا روز قیامت، برای این مرد یا زن که با این سوره رفته، استغفار می‌کنند. هنگام حشر هم، خدا او را در درجه‌ای منزل می‌دهد که آن درجه، منزل ملائکه‌ی مقربین و انبیاء مرسلین است.
این روایات اشاراتی دارد، لطائف و حقایقی دارد.
چون باید قبل از شروع در تفسیر سوره، بدانید کار چه کاری است و هر کسی خودش را آماده کند که این مرتبه و مقام چقدر عظیم است. ان شاءالله بحث قرآن را در «والقرآن الحکیم» طرح خواهم کرد. امروز فقط بیان مختصری است از جهت بصیرت همه شما در این امر مهم.
روایتی که باز در جامع الاخبار است و قسمتی از این روایت را قطب الدین راوندی در دعوات نقل می‌کند، باز هم چند جمله‌ای[ می گوییم].
کلمات بر طبق این دو کتاب عظیم، مستند به شخص اول عالم است، آن کسی که « وما ینطق عن الهوی». تعبیر این است:
« أفضل مِن کل شی‏ء القرآن». این جمله بهت انگیز است! «أفضل مِن کل شی‏ء»! جمع شده بین اطلاق و عموم؛ اعم مفاهیم «شیء» است، مصدَّر به «کل» شده که از ادات عموم است. أفضل هر چیزی بلا استثناء قرآن است. دلیل این افضلیت ان شاءالله، بعد در سوره‌ی «یس» خواهد آمد.
یکی از جمله‌ها این است: آنهایی که حمله‌ی قرآن اند، اهل قرآن اند، محفوفون برحمة الله، ملبوسون بنور الله. خود من وقتی هر جمله‌ای را می‌گویم، متحیرم تا چه اندازه در این جمله بحث بشود. خوب دقت کنید، ما این تفسیر را، بعد از یک دوره اصول، شروع کردیم که مغزها آماده بشود و آنهایی که قدرت فکری، در اثر تأمل در کلمات نوابغ افکار بشر، پیدا کرده‌اند، این قدرت را در قرآن به کار ببرند.
رحمت الهیه همان گوهری است که منتهی الآمال جمیع اولین و آخرین است. آن رحمت، چه رحمتی است؟ باز مرجع قرآن است؛ «ورحمت ربک خیر مما یجمعون»؛ یک رحمت او، «ورحمت ربک خیر مما یجمعون»! دیگر بالاتر از این تعبیر نمی‌شود! آن وقت حمله‌ی قرآن محفوف اند به این رحمت.
بعد جمله دوم بسیار عجیب است. «الملبوسون بنور الله»؛ اینها کسانی هستند که پوشیده شده‌‌اند به نور خدا. «الله نور السماوات والأرض». این قرآن است.
بعد مهم این است که همه‌ی کلمات را که در عظمت قرآن فرمود، تا رسید به اینجا که مستمعش چه خاصیتی دارد، تالی و قارئش چه خاصیتی دارد. کسی که بشنود، خدا خیر دنیا به او می‌دهد . کسی که تلاوت کند خیر آخرت به او می‌دهد . این است که باید در کلمات اهل عصمت دقت کنید. شنونده خیر دنیا ، خواننده خیر آخرت ؛ در این یکی که بهره، دنیا است، در آن یکی که بهره، عقبی است، باز بحث عمیقی است.
تا رسید به اینجا، اینجا مطلب عوض می‌شود. بعد فرمود: «إن فی کتاب الله سورة»؛ در این کتابی که أفضل من کل شی‏ء است، یک سوره هست؛ این سوره یسمّی ، تسمیه می‌شود. تسمیه ریشه‌اش اسم است. اسم مایه‌اش نشانه است. بعد در مقام تسمیه فرمود: اسم این سوره «عزیز» است. حالا از اسم، پی به مسمّی ببرید. مهم این جمله بعد است: «یدعی صاحبها الشریف عند الله». خود سوره عزیز است. صاحب سوره شریف است. وصف سوره به عزت، وصف صاحب به شرف، باز بحث مفصلی دارد.
این نکته‌ها که می‌گویم، اهلش باید کار کنند.
در این روایت تعبیر نشده به قاری، تالی. در بعضی از روایات قاری سوره‌ی یس است، تالی سوره‌ی یس است. در این روایت صاحب سوره‌ی یس است. در صاحب، سرّی است که بعد معلوم می‌شود. آن وقت صاحب این سوره یدعی، خوانده می‌شود شریف. اما شریف نزد کی؟ شرف، تارة نزد خلق است. شرف نزد خلق، به محدودیت خلق محدود است. اما اگر شرف، «عند الله» شد، آن شرف، به عندیت الله، می‌شود غیر محدود. صاحب این سوره خوانده می‌شود شریف، اما شریف عند الله.
کلمه «عند الله» باز سرّی دارد. مقامات مختلف است؛ اعلی المقامات، ارفع الدرجات، مقام عندیت است؛ «فی مقعد صدق عند ملیک مقتدر».
سوره‌ی یس قدرتش این است: صاحب این سوره را از حضیض مادیت و انقمار در شهوت و غضب جذب می‌کند، در هیچ آسمانی متوقف نمی‌شود، تا می‌رسد به مقام عندیت ملیک مقتدر. این مقام صاحب سوره‌ی یس است!
این است قرآنی که ما نشناختیم، نه کل را، نه جزء را!
حالا صاحب این سوره شدن، راهش چیست؟ این روایت ختم کلام است. هم عامه، هم خاصه، هر دو طبقه از شخص خاتم این روایت را نقل کرده‌اند و روایت این است:
هر چیزی قلبی دارد. باز خود حدیث معجزه است؛ هر چیزی قلبی دارد! امروز پیشرفت علم به اینجا رسیده که کشف می‌کند هر چیزی قلبی دارد، مرکزی دارد. این کلمه را در جزیرة العرب، هزار و چهارصد سال قبل، در امتی فرمود که آن امت از حلوا خدا درست می‌کردند، صبح تا ظهر سجده می‌کردند، ظهر می‌خوردند. همچو کسی، در همچو امتی، ظهور کرد، آن روز یک کلمه‌ای گفت که امروز در عالم علم، شق القمر می‌کند!
برای هر چیزی قلب است، حتی اتم. کوچکترین ذره قلب دارد. قلب هر چیزی هم متناسب با آن چیز است. این است خاتم النبیین! بعد که هر چیزی قلبی دارد، افضل الاشیاء چی شد؟ قرآن. . وقتی این چنین است، قلب قرآن چیست؟ بعد فرمود: «قلب القرآن»، قلب قرآن سوره‌ی یس است.
چرا سوره یس قلب قرآن است؟ هیچ فکر کردید؟ سرّ اعظم این است: عالم امکان هم، قلب دارد. قلب عالم امکان خاتم پیغمبران است. این قلب عالم است. هر چیزی قلب دارد، عالم هم قلب دارد. کل العالم، قلبش می‌شود کل آدم. کل آدم می‌شود نفس خاتم. او می‌شود قلب عالم. سوره‌ی «یس»، سوره‌ی قلب عالم امکان است. این است که این سوره، قلب قرآن است. پنج اسم دارد: محمد، احمد, ـ‌ در قرآن این اسماء آمده - عبد، نور. آن اسمی که آن اسم مرموزترین اسماء است، اسم یاسین است. «یس، والقرآن الحکیم، انک لمن المرسلین»، این خطاب به یاسین است. یاسین, خاتم النبیین است. او قلب عالم امکان است؛ سوره‌ی او قلب قرآن است.
این است بصیرت در امر که بفهمید مسئله چیست! حالا که روشن شد اهمیت امر، مهم باز این است، اصلا سلسله‌ی مطالب را فکر کنید، همه معجزه است! باز روایت این است: خود او فرمود من وُدَّ این است…
کلمه‌ی وُدّ غیر از حب است. تارة گفته می‌شود: من دوست دارم؛ تارة گفته می‌شود: من مودت دارم، ود دارم. به لغت مراجعه کنید، این نکته روشن می‌شود. در کلمه‌ی ود، آرزو هم خوابیده. کسی که می‌گوید من ودم به این امر است، علاوه بر محبت، تمنی و آرزویش هم متعلق به آن امر است.
روحی و ارواح العالمین لک الفداء، یا رسول الله! فرمود: آنچه من آرزو دارم این است که در قلب هر یک از افراد امت من، سوره‌ی یس باشد. این آرزوی خاتم النبیین است.
از امروز هر کس را این کلمه به او رسید، از دست بدهد، به حسرتی مبتلا خواهد شد که آن حسرت پایان ندارد. از امروز، هر یک از شما ملتزم بشوید، این سوره را بخوانید. هر جا به تبلیغ رفتید، مردم را وادار کنید، هر روز این سوره را بخوانند. سرّش این است که آرزوی خاتم این است. ما دنبال چه هستیم؟! از خواب بیدار بشوید! دیگران را هم بیدار کنید. مبادا روزی بر شما بگذرد و این سوره را نخوانید، تا کار به اینجا برسد! آن وقت می‌شوید صاحب سوره‌ی یس. آنی که گفتم اینجا است.
قاری یک حساب دارد. تالی یک حساب دارد. صاحب سوره, حساب دیگر دارد. هر روزه بخوان، می‌شوی صاحب سوره. بعد مقام، شرف عند الله است. راه هم این است. دلیلش را، در درس بعد، خواهم گفت. امروز که همه شروع کردید، هدیه کنید به خود خاتم النبیین. فردا باز سوره را بخوانید، به امیر المؤمنین. روز سوم به صدیقه‌ی کبری. این ترتیب سرّی دارد که ان شاءالله دلیلش را بعد خواهم گفت.

🔥شهادتی که برای ما رحلت نمی‌شود!!!

شهادتی که برای ما رحلت نمیشود!!!

و فرمود: اى مردم، آنگاه که من شهید شدم على نسبت به شما از خودتان صاحب اختیارتر است[1].

وَ ما مُحَمَّدٌ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ أَ فَإِنْ ماتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلى‏ أَعْقابِکُمْ وَ مَنْ یَنْقَلِبْ عَلى‏ عَقِبَیْهِ فَلَنْ یَضُرَّ اللَّهَ شَیْئاً وَ سَیَجْزِی اللَّهُ الشَّاکِرینَ[2]

و محمد صلی الله علیه و آله و سلم نیست مگر پیغمبرى از طرف خدا که پیش از او نیز پیغمبرانى بودند و از این جهان در گذشتند، اگر او نیز به مرگ یا شهادت در گذشت باز شما بدین جاهلیت خود رجوع خواهید کرد؟ پس هر که مرتد شود به خدا ضررى نخواهد رسانید و خود را به زیان انداخته و هر کس شکر نعمت دین گذارد و در اسلام پایدار ماند البته خداوند جزاى نیک به اعمال شکرگزاران عطا خواهد کرد[3]

 

همه علمای بزرگ شیعه بر این باورند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به سبب سمّ به شهادت رسیده اند؛ هرچند بعضی از ایشان به خاطر رعایت تقیه و خفقان موجود در زمان حکومت های ظالم به این مطلب تصریح نکرده‌اند؛ ولی هیچ یک از ایشان مطلبی را که دال بر این باشد که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم با موت طبیعی از دنیا رفته اند، نقل نکرده اند.

 

شیخ الطائفه و شیخ مفید قُدس سرُّهما می گویند: ایشان در ۲۸ صفر سال دهم هجری در سن ۶۳ سالگی در مدینه منوره، مسموم به شهادت رسیدند.[4]

محمّد بن حسن فَتّال نیشابوری قُدس سرُّه  می گوید: بدان که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم  روز دوشنبه، بیست و هشتم صفر سال دهم از هجرت خود، در شصت و سه سالگی و درحالی که مسموم شده بودند رحلت فرمودند.

گفته شده است: رحلت ایشان در ماه ربیع الاول بوده است و همان قول اول صحیح و مورد اعتماد است و قول دوم شاذّ است[5]

و علامه عظمی مولا محمدباقر مجلسی قُدس سرُّه در آثار مختلفه خود می‌نویسند: شهادت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در سال دهم / یازدهم هجری بوده است.[6]

و آیة الله فی العالمین علامه حلی قُدس سرُّه نیز در آثار مختلفه خویش، شهادت پیامبر را با سم تایید می کنند.[7]

مرحوم محمد علی اردبیلی قُدس سرُّه نیز می‌گویند: پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در مدینه با سم به شهادت رسیدند.[8]

 

 

 

امین الاسلام علامه طبرسی قُدس سرُّه می‌فرمایند: مسلمانان اعتقاد دارند علاوه بر فضیلت نبوت که به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم هدیه شد، ایشان به فوز شهادت نیز نائل آمدند.[9]

علامه تفرشی و احمد بن تاج‌الدین استرآبادی و استاذ الفقهاء و المجتهدین میرزا جواد تبریزی قُدس سرُّهما نیز فرمودند: پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در سال دهم هجرت مسموم از دنیا رفتند.[10]

و نیز سلاطین علم و تحقیقی همچون شیخ جعفر کاشف الغطاء که شیخ اعظم انصاری از او تعبیر می‌کند به بعض الاساطین و مرحوم شیخ محمدحسن نجفی صاحب موسوعه عظیم جواهرالکلام که مرحوم امام خمینی قُدس سرُّهم افتخار میکنند به اینکه فقه شیعه فقه جواهری است، نیز می‌فرمایند: پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در سال یازدهم هجری مسموم از دنیا رفتند.[11]

و البته در این بین علامه سماهیجی شیخ عبدالله بن صالح بحرانی قُدس سرُّه آب پاکی را بر روی دست هر حقیقت جویی ریخته و فرمودند:

به نص و اجماع شهادت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به وسیله سم ثابت است[12]؛ در نتیجه جای هیچ شک و شبهه ای باقی نمی‌ماند!

 

و حتی مهم تر از هر منبع یا شخصیتی دیگر باید گفت که بزرگترین سیره نویس جهان اسلام علامه فقید سید جعفر مرتضی عاملی قُدس سرُّه  در کتاب گرانسنگ خویش الصحیح من سیرة النبی الاعظم/المصطفی من سیرة المصطفی در باب مفصلی تمام جوانب مرتبط با شهادت و ترور رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را ارزیابی کردند و نتیجه نهایی آن چیزی نبود جز، قطعیت شهادت آن حضرت[13] و حتی در دیگر کتب خود مانند مختصرٌ مفید و صفوة الصحیح نیز به این مباحث پرداختند که اهل تحقیق میتوانند مراجعه کنند[14].

 

و حتی جالب توجه آن است که در باره شهادت آقا رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم اختلافی در اصل مسأله بین شیعه و سنی وجود ندارد و فقط در کیفیت شهادت اختلافاتی موجود است که این را هم بزرگانی مثل علامه جعفر مرتضی عاملی قُدس سرُّه  در خلال مباحث خویش مطرح کردند و هم برخی محققین نظیر جناب نجاح طایی حفظه الله تعالی  در کتاب خویش چه کسانی پیامبر را مسموم کردند؟؟؟[15] و ...

 

اما چرا چندی است که در بین شیعیان مرسوم شده، به جای استعمال لفظ شهادت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم از رحلت یا ارتحال استفاده می‌کنند؟؟؟

شاید در مقام دفاع گفته شود: این دست از عزیزان نگاه لغوی به مسأله دارند ولی عقیده ایشان همان شهادت است!!!

اما در مقام اشکال یا حداقل گلایه مندی باید گفت: اگر اینگونه است، چرا در مقابل قبول شهادت و ترور رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم مقاومت می‌کنند و تبلیغ این مسأله را ناپسند و حتی بالاتر از ناپسند بودن، غلط می‌دانند و مانع تبلیغش می‌شوند؟؟؟!!!

 

 

علی أیّ حال[16]، شهادت جانگداز و مظلومانه اشرف مخلوقات، خاتم الانبیاء محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله و سلم در سال ۱۱ هجری در سن ۶۳ سالگی[17] به وسیله سم بوده است[18]؛ و طبق برخی روایات آن دو زن حضرت را مسموم کرده اند[19]!!!

در ۲۴ صفر بیماری پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم شدت یافت[20].

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم هنگام بیماری فرمودند: حبیبم را نزد من حاضر کنید. عائشه و حفصه پدران خود را نزد آن حضرت حاضر نمودند.

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم روی مبارک خویش را از آنان برگردانید و فرمودند: حبیبم را نزد من حاضر کنید!!!

سپس دنبال علی بن ابیطالب علیهما السلام فرستادند. چون نظر مبارک، به آن حضرت افتاد او را نزد خود خواند و کلماتی به حضرت فرمود. هنگامی که علی بن ابی طالب علیهما السلام از نزد آن حضرت خارج شد عمر و ابوبکر به او گفتند: خلیلت به تو چه گفت؟ فرمود: «هزار باب علم به من حدیث کرد که از هر باب هزار باب دیگر باز میشود»[21]

 

 

شایسته است نکته‌ای تذکر داده شود که در بعضی نقل ها سال شهادت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم سال ۱۰ هجری ذکر شده و در برخی سال ۱۱، اما دلیل آن می‌تواند این باشد که گروهی برای بیان تاریخ شهادت، سال هجری را با همان ملاک و معنای واقعی آن لحاظ کردند؛ یعنی سالی که ابتدای آن از ربیع الاول شروع می‌شود و گروهی نیز برای بیان تاریخ شهادت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم سال هجری را مطابق با تغییری که عمر بن خطاب علیه الهاویة ایجاد کرد لحاظ کردند؛ یعنی سالی که ابتدای آن از محرم می‌باشد[22]؛

پس توجه داشته باشید.

 

 

«وَالسَّلامُ عَلی مَنِ إتّبَعَ الهُدَی»

 

 

 

 

---

[1]. أسرار آل محمد علیهم السلام / ترجمه کتاب سلیم، ص،523.

[2]. آل عمران 144.

[3]. ترجمه المیزان.

[4]. المقنعه، ص۴۵۶، تهذیب الاحکام،ج۶، ص۲.

[5]. روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (ط - القدیمة) ج 1، ص 71.

[6]. بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار،ج۲۲،ص۵۱۴؛ ملاذ الاخیار، ج۹، ص۸؛ جلاءالعیون (تحقیق امامیان)، ص ۱۴۴.

[7]. منتهی المطلب،ج13،ص259؛ تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة، ج‏2، ص 118.

[8]. جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد، ج۲، ص۴۶۳.

[9]. مجمع البیان فی تفسیر القرآن (ط - اعلمی)، جلد 9 ص 204.

[10]. نقد الرجال، ج‏5، ص 318؛ آثار احمدی (به کوشش میرهاشم محدث)، ص۳۶۰؛ الانوار الالهیة فی المسائل العقائدیة، ص۲۶۵.

[11]. کشف الغطاء عن مبهمات شریعه الغراء(ط – بوستان کتاب)، ج 1 ص 5۷؛ جواهر الکلام (ط. القدیمة، دار احیاء التراث)، ج20، ص79.

[12]. رسائل آل طوق القطیفی، ج۴، ص۴۷.

[13]. الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج۳۳، الفصل الثالث: رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله مات شهیدا، ص۱۴۱-۱۹۱.

[14]. مختصر مفید، ج ۳، سوال ۱۶۳ ص ۹۸، ج ۴، س ۲۱۷ ص۱۷۴، ج ۵، س ۲۷۰ ص ۱۴۹، ج ۶، س ۳۲۵ ص ۱۱۷، ج ۷، س ۴۰۴ ص ۱۸۴، ج ۱۹، س ۱۱۶۱ ص ۱۷۰ و س ۱۱۶۲ ص ۱۷۱ و مجلدات و صفحات دیگری که اشاره به استشهاد یا اغتیال رسول اکرم داشتند نظیر: ج ۱۱، ص ۱۳۱، ج ۱۲، ص ۲۶۱، ج ۱۴، ص ۱۱۰ و...؛ صفوة الصحیح من سیرة النبی الاعظم صلی الله علیه و آله، ص ۳۸۸.

[15]. چه کسانی پیامبر صلی الله علیه و آله را مسموم کردند؟، فصل ۱۰ و ۱۱ از ص ۱۵۳ تا آخر کتاب.

[16]. از این قسمت بدون هیچ دخل وتصرفی از کتاب تقویم شیعه ص ۷۶ و ۷۷ نقل شده و تمام منابع مطابق همان کتاب ذکر شده.

[17]. مسار الشیعه: ص ۲۷. المقنعه: ص ۴۵۶. ارشاد: جلد ۱، ص ۱۸۹. تهذیب الاحکام: ج ۶، ص ۲. جامع الاخبار: ص، ۲۴. اعلام الوری: ج ۱، ص ۴۵ ، ۵۳ ، ۲۶۹. تاج الموالید: ص ۷. معالم الزلفی: ج ۱،  ص ۴۲۶. بحارالانوار: ج ۲۲، ص ۵۲۹، ج ۹۷، ص ۱۶۸. مجمع البیان: ج ۲،  ص ۲۱۴. قصص الانبیاء راوندی: ص ۳۵۷. شرح احقاق الحق: ج ۱۰،  ص ۴۳۵. کشف الغمة: ج ۱، ص ۱۶. تحریر الاحکام، ج ۱،  ص ۱۳۰. روضة الواعظین: ص ۷۱. الدروس: ج ۲،  ص ۶. تقویم المحسنین: ص ۱۵. اختیارات: ص ۲۲. ینابیع الموده: ج ۲، ص ۳۳۹. شرح نهج‌البلاغه: ج ۱۰،  ص ۱۸۴.

[18]. کتاب سلیم رحمه الله: ج ۲،  ص ۸۳۸  ، ۸۳۷. بصائر الدرجات: ص ۵۰۳. کافی: ج ۱،  ص ۵۳۳. المحاسن: ج ۲،  ص ۲۶۲. المقنعة: ص ۴۵۶. تهذیب الاحکام: ج ۶، ص ۲. اعلام الوری: ج ۱،  ص ۸۰. بحارالانوار: ج ۱۷،  ص ۴۰۵ ، ۴۰۶ ، ج ۳۳،  ص ۲۶۷ ، ج ۴۳،  ص ۳۲۷. الخرائج والجرائح: ج ۱،  ص ۳۸ ، ۲۲۴ ، ۲۴۱. مصائب رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: ص ۲۱. معالم الزلفی: ج ۱،  ص ۴۲۵. جامع الاصول: ج ۱۱،  ص ۳۸. مستدرک سفینة البحار: ج ۶،  ص ۲۹۶. الطبقات الکبری: ج ۲،  ص ۲۰۰. سنن ابی داود: ج ۴،  ص ۱۷۴. شرح نهج البلاغه: ج ۱۰،  ص ۲۲۱.

[19]. تفسیرقمی: ج ۲، ص ۳۷۶. تفسیرعیاشی: ج ۱، ص ۲۰۰. الصراط المستقیم: ج ۳، ص ۱۶۸. تفسیر صافی: ج ۱، ص ۳۹۰ ، ۳۸۹ ، ج ۵، ص ۱۹۴. بحار الانوار: ج ۲۲، ص ۲۳۹ ، ۲۴۶ ، ۵۱۶، ج ۲۸، ص ۲۱ ، ۹۷، ج ۳۱، ص ۶۴۱. اربعین قمی: ص ۶۲۷. معالم الزلفی: ج ۱، ص ۴۲۶. تفسیر برهان: ج ۱، ص ۳۲۰. ارشاد القلوب: ج ۲، ص ۳۳۱ ، ۳۳۰. تفسیر کنز الدقائق: ج ۲، ص ۲۵۱. تفسیر نور الثقلین: جلد ۱، ص ۴۰۱ ، ج ۵ ، ص ۳۶۷.

[20]. مستدرک سفینة البحار: ج ۶، ص ۲۹۵. وقائع الشهور: ص ۵۵.

[21]. کافی: ج ۱، ص ۲۹۶، ج ۸، ص ۱۴۷. بحارالانوار: ج ۲۲، ص ۴۶۵، ۴۶۱.

[22]. صفوة الصحیح من سیرة النبی الاعظم صلی الله علیه و آله، ص ۳۸۸ و ۳۸۹.

⚜️مشکل فلسفی در روایت «وَلَوْلا فاطِمةُ لَما خَلَقتُکُما»

سؤال: در کتاب‏ «عوالم فاطمة الزّهراء علیها السلام» به نقل از کتاب

«مجمع النّورَین» فاضل مرندى و نیز از کتاب‏ «ضیاء العالمین» علّامه نباطى فتونى که نیاى بزرگ‏تر مرحوم صاحب جواهر از طرف مادر هستند، حدیث شریف‏

«لَوْلاکَ لَمَا خَلَقْتُ الْأَفْلاکَ»

به این صورت آمده است:

«لَوْلاکَ لَمَا خَلَقْتُ الْأَفْلاکَ، وَ لَوْلا عَلِىٌّ لَما خَلَقْتُکَ، وَ لَوْلا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُکُما»

ترجمه: اگر تو نبودى، جهان را نمی آفریدم و اگر على نبود، تو را، و اگر فاطمه نبود، شما را پدید نمی آوردم.

و هم اکنون پرسش این است که:

الف: آیا در این روایت، مشکل فلسفى، نظیر لزوم‏

«تقدّمُ الشّى‏ء عَلى نفسه»

یا مشکل دیگر فلسفى نیست؟

ب: آیا این روایت از نظر فلسفى و از دیدگاه عقلى مورد پذیرش است؟

ج: خلاصه این‏که آیا این روایت را میتوان به‏ صورت منطقى تفسیر و تحلیل نمود؟

این پرسش بدان جهت است که برخى چنین پنداشته‏ اند که این روایت با برخى باورها و عقاید مسلّم دینى ناسازگار است و ادّعا نموده ‏اند که همه علماى ما، گوینده و معتقد به این روایت را در این مورد در اشتباه و بیراهه می ‏پندارند.

جواب حضرت آیت الله روحانی «حفظه الله»

باسمِه جَلَّتْ أسمائُه

الف: حقیقت این است که مشکل و محذور، تنها در علّتِ آفرینش و ایجادْ ممکن است و نه در هدف نهایى آفرینش؛

با این بیان، اگر از آن حضرت {به صورت مسامحه} به هدف نهایى نیز تعبیر گردد، اشکال مورد اشاره پیش نمی آید.

البته طرح کامل این بحث، فرصت و مجال گسترده ‏اى می طلبد.

{یعنی نیاز به مباحث تخصصی است}

ب: اشکال و محذور فلسفىِ مورد اشاره تنها در علّت موجبه است، و امّا برابر ظاهر روایت {که پیشوایان معصوم هدف نهایى از آفرینش جهان باشند}، در این صورت موردى براى اشکال و توهّم یادشده نمی ‏ماند.

ج: پس از آن‏که پیامبر گرامى «صلى الله علیه وآله» نه تنها برترین پدیده آفرینش که والاترین انسان شناخته شد، و پس از آن‏که آن حضرت سبب نیک‏بختى بشریت و عامل نائل‏ آمدن بندگانِ کمال جوى خدا به‏ جایگاه والاى انسانى و کمالات معنوى و زندگى جاودانه عنوان یافت، و با عنایت به این نکته ظریف که درخشش آن وجود گرانمایه و پایندگى و پویندگى راه و رسم مترقى او نیز در گِرو وجود ارجمند على و فاطمه و فرزندان معصوم آن دو وجود ارجمند «علیهم السلام» است، در آن صورت دورترین و نهایی ترین هدف آفرینش جهان و جهانیان براى اندیشمندان ژرف‏نگر قابل درک و دریافت است.

به ویژه که به‏ جایگاه والاى على «علیه السلام» در قرآن بنگریم که می فرماید: «بَلِّغْ ماأُنْزِلَ إلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ [مِنْ وِلَایةِ عَلِىٍّ] وَ إنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ ...»؛

ترجمه: ای پیامبر آنچه از جانب پروردگارت در مورد ولایت على (علیه السلام) به ‏سوى تو فروفرستاده شده است، آن را به مردم برسان؛ و اگر [چنین] نکنى پیام او را نرسانده ‏اى؛ و [در این راه هیچ نگرانى به دل راه مده که] خدا تو را از [گزند] مردم نگاه میدارد، چراکه خدا گروه کفرگرا را راه نمی‏نماید.۱

و نیز در مورد مقام پرفراز فاطمه «علیها السلام» بیندیشیم و به ‏یاد داشته باشیم که پیامبر گرامى «صلى الله علیه وآله» او را نه در جایگاه دخت سرفراز خود، بلکه در مقام والاى مادر گرانقدرِ پدر می خوانْد و از او به عنوان‏ «أمّ أَبِیْها» تعبیر و تجلیل می ‏فرمود.

با این بیان و این نکته ها، براى ما این پندار برخى روشن نشد که دلیل ناسازگارى این حدیث با باورهاى استوار دینى در کجاست؟🤔🤔🤔 و نیز در اشتباه و بیراهه پنداشتن کسى که این حدیث را باور دارد، براى ما سخنى قابل فهم و معنا به نظر نمیرسد.

 

🌹🌹وَالسَّلامُ عَلی من اتَّبَعَ الهُدَی🌹🌹

پانویس:

1: سوة المائدة، آیه 67.

📚منبع اصلی نقل محتوا:

فضائل و مصائب حضرت زهراء «سلام الله علیها» اثر حضرت آیت الله سید محمد صادق روحانی «حفظه الله تعالی»، نسخه الکترونیکی، ص14،15،16 [با اندکی دخل و تصرف]